Het been bevat op allerlei niveaus verbindingsvaten tussen de oppervlakkige venen en het diepe veneuze systeem. Deze verbindingsvaten, de venae perforantes, kunnen lek zijn, waardoor spataderen (varices) ontstaan. De belangrijkste verbindingsvaten bevinden zich in de lies en de knieholte. Op deze plaatsen monden de oppervlakkige venen uit in het diepe veneuze systeem.
Als alleen de kleppen in het bovenste gedeelte van de oppervlakkige vene van het bovenbeen niet functioneren of als het de bovenste kleppen van de oppervlakkige kuitvene betreft, kan volstaan worden met een zogenaamde crossectomie. Bij deze operatie wordt de betreffende vene (ofwel de vena saphena magna (VSM) dan wel de vena saphena parva (VSP)) en de zijtakken in de lies of de knieholte afgebonden. Hierbij wordt na het maken van een sneetje in de lies of knieholte, de verbinding tussen de oppervlakkige vene en het diepe veneuze systeem afgebonden. Hierbij stroomt er dus geen bloed meer terug vanuit het diepe- in het oppervlakkige veneuze systeem. Door deze operatie neemt de druk in de oppervlakkige venen af, waardoor zij niet meer uitzetten.
Methode
De operatie vindt plaats onder plaatselijke verdoving, ruggenprik of algehele narcose. Via een snede in de lies van ongeveer 3 tot 4 cm of een snede in de knieholte van 2 tot 3 cm wordt de vene met klepdefecten en zijn zijtakken opgezocht en worden deze verbindingen afgebonden. Daarna sluit de chirurg de wond met oplosbare hechtingen. De wond wordt met een pleister afgeplakt. De operatie duurt ongeveer een half uur.
Zo nodig wordt de crossectomie gecombineerd met het verwijderen van wat grotere vaatkluwen. Dit zijn zijtakken van de eerder genoemde oppervlakkige venen. Hiervoor worden enkele kleinere onderhuidse sneetjes geplaatst, waardoor we de betreffende zijtakken onder de huid kunnen oppakken en van daaruit verwijderen. Aansluitend of later poliklinisch worden vervolgens de oppervlakkige varices op het been weggespoten.
Compressie
Na deze behandeling krijgt de patiënt een medische compressiekous om het behandelde been. Het is de bedoeling dat deze kous twee dagen, dag en nacht, gedragen wordt. Vervolgens wordt de kous nog minimaal vijf dagen alleen overdag gedragen of zolang het dragen van de kous als prettig ervaren wordt.
Mogelijke (meest voorkomende) klachten of complicaties
- bij deze operatieve behandeling van varices bestaan minimale risico’s op complicaties zoals: trombose, bloeduitstortingen (hematomen), aderontstekingen (flebitiden), nabloedingen en wondinfectie.
- bij pijn wordt geadviseerd tijdig pijnstillers in te nemen (paracetamol).
- het optreden van een bloeduitstorting (hematoom) is heel normaal. Het kan hinderlijk zijn, maar het trekt in de loop van enkele weken vanzelf weer weg.
- soms treden er op de plaats van de varices (bruine) verkleuringen op. Enkele weken tot maanden na de behandeling verdwijnen deze verkleuringen meestal weer.
- vaak zijn ter plaatse van de sneetjes/littekentjes harde ‘knobbeltjes’ voelbaar. Dit zijn met name de onderhuidse hechtingen. Deze zullen vanzelf weer verdwijnen.
- blaren of oppervlakkige wondjes van de hechtpleisters kunnen soms een pijnlijk gevoel geven en er minder mooi uitzien maar verdwijnen weer en genezen restloos.
Adviezen
Bewegen is goed, maar met mate. In beweging blijven bevordert de afvoer van de afvalstoffen na de behandeling. Na de operatie dient de patiënt de eerste 24 uur "rustig aan te doen". Beweegt hij/zij de eerste 24 uur te veel, dan kan dat leiden tot een nabloeding, die overigens zeer zelden voorkomt. Vermijd de eerste week na de ingreep intensieve sporten. Hierna mogen de normale activiteiten weer hervat worden.
- gedurende de eerste weken na behandeling is zwaar werk of intensief sporten af te raden
- lopen is goed en dat mag al zo snel mogelijk na de behandeling
- fietsen is toegestaan
- lang stilstaan of zitten wordt afgeraden, probeer dit te vermijden
Resultaat
Voor beoordeling van het resultaat van de behandeling moet eerst tenminste twee maanden worden afgewacht. Veel spataders verdwijnen in de loop van de tijd en de plaatselijke reacties kunnen ook lang duren. Spataders kunnen altijd opnieuw ontstaan. Zij kunnen zich opnieuw ontwikkelen, maar ook een andere oorzaak hebben. Dan is opnieuw onderzoek en behandeling nodig.
De andere chirurgische procedures voor het verwijderen van varices:
